تفسیر نوار مغز؛ بررسی کارکردهای مغزی با الکتروانسفالوگرافی (EEG)

نوار مغز چه چیزی را نشان می‌دهد؟ راهنمای کامل
تیم محتوای ایران نوبت
1403/06/22

نوار مغز (EEG) چیست؟

نوار مغز یا الکتروانسفالوگرافی (EEG) یک تست غیرتهاجمی است که فعالیت الکتریکی مغز را از طریق الکترودهای متصل به پوست سر ثبت می‌کند. این آزمایش به پزشکان کمک می‌کند تا الگوهای طبیعی و غیرطبیعی امواج مغزی را شناسایی و تحلیل کنند. EEG بیشتر برای تشخیص اختلالات عصبی مانند صرع، تشنج، اختلالات خواب و سایر مشکلات مغزی استفاده می‌شود.
نوار مغز (EEG) چیست؟

نوار مغز چگونه کار می‌کند؟

در EEG، الکترودهای کوچک و بدون درد روی پوست سر قرار می‌گیرند و سیگنال‌های الکتریکی تولیدشده توسط نورون‌ها را ثبت می‌کنند. سپس این سیگنال‌ها به دستگاه منتقل شده و به صورت امواج مغزی روی مانیتور نمایش داده می‌شوند. این امواج برای بررسی فعالیت‌های مختلف مغز در حالت‌های هوشیاری و خواب مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کاربردهای نوار مغز در تشخیص بیماری‌

کاربردهای نوار مغز در تشخیص بیماری‌
نوار مغز برای تشخیص و ارزیابی بیماری‌های مختلف سیستم عصبی به کار می‌رود. برخی از مهم‌ترین کاربردهای آن عبارتند از:
تشخیص و مدیریت صرع: EEG می‌تواند الگوهای غیرطبیعی مرتبط با تشنج را شناسایی کند.
ارزیابی اختلالات خواب: نوار مغز در تشخیص اختلالاتی مانند آپنه خواب و نارکولپسی مفید است.
بررسی آسیب‌های مغزی: EEG برای بررسی آسیب‌های ناشی از ضربه مغزی یا تصادفات استفاده می‌شود.
تشخیص کاهش هوشیاری و کما: به کمک EEG، سطح هوشیاری و مشکلات مرتبط با کما ارزیابی می‌شود.
تشخیص تومورهای مغزی: اگرچه EEG تومور را مستقیم شناسایی نمی‌کند، اما می‌تواند اثرات آن بر امواج مغزی را نشان دهد.
ارزیابی مشکلات روان‌پزشکی: این روش در بررسی اختلالات روان‌پزشکی مانند اسکیزوفرنی و افسردگی شدید نیز به کار می‌رود.
پیگیری اثربخشی درمان‌ها: EEG می‌تواند اثربخشی درمان‌های مغزی مانند جراحی یا داروها را ارزیابی کند.
نوار مغز چه اطلاعاتی ارائه می‌دهد؟

نوار مغز چه اطلاعاتی ارائه می‌دهد؟

امواج طبیعی مغز: امواج آلفا (بیداری و آرامش)، بتا (تمرکز)، تتا (خواب سبک)، و دلتا (خواب عمیق).
فعالیت غیرطبیعی: EEG می‌تواند امواج غیرطبیعی مرتبط با تشنج، آسیب مغزی یا اختلالات عصبی دیگر را شناسایی کند.
سطح هوشیاری و خواب: بررسی وضعیت‌های مختلف هوشیاری از جمله بیداری، خواب عمیق و REM.
تغییرات موضعی: شناسایی تغییرات موضعی ناشی از ضایعات مانند تومور یا التهاب.

نحوه آماده‌سازی بیمار

آماده‌سازی صحیح می‌تواند به بهبود دقت نتایج کمک کند:
شست‌وشوی موها: بدون استفاده از محصولات حالت‌دهنده.
خودداری از کافئین: قبل از آزمایش از مصرف کافئین پرهیز شود.
مصرف دارو طبق دستور پزشک
آرامش بیمار: بیمار باید در طول آزمایش آرام و بی‌حرکت باشد.

آیا نوار مغز دردناک است؟ شایعات و واقعیت‌ها

آیا نوار مغز دردناک است؟ شایعات و واقعیت‌ها
نوار مغز (EEG) یک آزمایش غیرتهاجمی است که به‌هیچ‌وجه دردناک نیست. با این حال، شایعاتی وجود دارد که این آزمایش ممکن است همراه با درد یا ناراحتی باشد. در ادامه به بررسی این شایعات و ارائه واقعیت‌ها پرداخته‌ایم:

شایعات

الکترودها دردناک هستند: برخی معتقدند که الکترودهایی که به پوست سر متصل می‌شوند باعث درد یا سوزش می‌شوند.
الکتریسیته از بدن عبور می‌کند: شایعه دیگری وجود دارد که در EEG، جریان الکتریکی از مغز عبور داده می‌شود و این ممکن است باعث درد یا ناراحتی شود.
نتایج خطرناک است: برخی افراد به اشتباه فکر می‌کنند که آزمایش نوار مغز می‌تواند برای بدن خطرناک باشد یا به مغز آسیب برساند.

واقعیت‌ها

الکترودها دردناک نیستند: در EEG، الکترودها به آرامی روی پوست سر قرار می‌گیرند و به‌هیچ‌وجه به پوست نفوذ نمی‌کنند. این الکترودها صرفاً سیگنال‌های الکتریکی مغز را دریافت می‌کنند و هیچ جریان الکتریکی به بدن وارد نمی‌کنند.
عدم عبور جریان الکتریکی: برخلاف شایعات، در EEG هیچ جریان الکتریکی از مغز یا بدن عبور نمی‌کند. این آزمایش فقط فعالیت‌های الکتریکی طبیعی مغز را ثبت می‌کند.
کاملاً ایمن و بی‌خطر: نوار مغز یک روش تشخیصی ایمن است که هیچ‌گونه خطری برای مغز یا بدن ایجاد نمی‌کند. حتی در مواردی که تحریکات نور یا صدا به کار می‌رود، بیمار در معرض هیچ‌گونه خطری قرار نمی‌گیرد.

احساس بیمار در طول EEG

ممکن است بیمار احساس کند که پوست سرش کمی مرطوب است، زیرا قبل از اتصال الکترودها ژل یا خمیر خاصی استفاده می‌شود.
در طول تست، بیمار باید بی‌حرکت باشد و این ممکن است کمی ناراحتی ایجاد کند، اما به‌هیچ‌وجه با درد همراه نیست.
احساس بیمار در طول EEG
احساس بیمار در طول EEG

کلام پایانی

نوار مغز (EEG) ابزاری مهم در تشخیص و مدیریت اختلالات عصبی است. این روش غیرتهاجمی به پزشکان کمک می‌کند تا فعالیت‌های مغزی را ارزیابی کرده و بیماری‌هایی مانند صرع، اختلالات خواب و آسیب‌های مغزی را تشخیص دهند. تشخیص به‌موقع این اختلالات می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.
کلینیک روانشناسی و روانپزشکی موج آرامش، به عنوان بهترین کلینیک در ونک تهران، خدمات تخصصی روان‌درمانی و روان‌پزشکی را با جدیدترین روش‌های درمانی ارائه می‌دهد. این مرکز با بهره‌گیری از تیمی مجرب و امکانات مدرن، مکانی ایده‌آل برای بهبود سلامت روان شماست. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت و یا از طریق شماره 02186081006 اقدام فرمایید.


منابع
clevelandclinic
nhs

کلینیک روانشناسی و روانپزشکی موج آرامش