rTMS؛ تحولی در درمان بیماری پارکینسون

بیماری parkinson یک اختلال پیش‌رونده‌ی سیستم عصبی است که به طور عمده حرکات بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این بیماری به علت کاهش تولید دوپامین در مغز رخ می‌دهد که منجر به بروز علائمی همچون لرزش، سفتی عضلات، کندی حرکت و اختلال در تعادل و هماهنگی می‌شود.

علائم این بیماری به مرور زمان بدتر می‌شوند و معمولاً شامل لرزش دست‌ها، پاها، یا سایر اعضای بدن در حالت استراحت، سفتی و خشکی عضلات، کندی حرکات (برادیکینزی)، و مشکلات تعادلی و هماهنگی هستند. برخی از بیماران ممکن است با علائم غیرحرکتی مانند مشکلات خواب، افسردگی، و اختلالات شناختی نیز مواجه شوند.
افسردگی یکی از مشکلات مهم در این نوع بیماری می باشد که درمان آن با آر تی ام اس بسیار کمک کننده می باشد.

اصول کلی

ار تی ام اس (تحریک مغناطیسی ترانس‌کرانیال) یک روش غیرتهاجمی است که با استفاده از میدان‌های مغناطیسی قوی و مکرر، نواحی خاصی از مغز را تحریک می‌کند. این روش به منظور تغییر فعالیت نورون‌ها در مغز و بهبود عملکردهای مختلف مغزی استفاده می‌شود.

مکانیسم تحریک مغناطیسی

در rTMS، یک کویل مغناطیسی روی پوست سر قرار داده می‌شود که میدان‌های مغناطیسی را به مغز منتقل می‌کند. این میدان‌های مغناطیسی از جمجمه عبور کرده و به بافت مغزی می‌رسند. وقتی این میدان‌ها به نورون‌ها می‌رسند، جریان الکتریکی کوچکی در سلول‌های عصبی ایجاد می‌کنند که می‌تواند فعالیت نورون‌ها را تحریک یا مهار کند.

اثرات الکترومغناطیسی بر نورون‌ها

میدان‌های مغناطیسی rTMS می‌توانند اثرات مختلفی بر نورون‌های مغزی داشته باشند.

تحریک نورونی

افزایش فعالیت نورون‌ها در نواحی خاصی از مغز که می‌تواند به بهبود عملکردهای حرکتی و شناختی کمک کند.

مهار نورونی

کاهش فعالیت بیش از حد نورون‌ها که می‌تواند در کاهش علائم بیماری‌هایی مانند پارکینسون مفید باشد.

مناطق هدف در مغز

در درمان parkinson با rTMS، معمولاً نواحی خاصی از مغز که با کنترل حرکتی مرتبط هستند، مورد هدف قرار می‌گیرند. این نواحی شامل قشر حرکتی اولیه و سایر مناطق مرتبط با شبکه‌های حرکتی می‌باشند. تحریک این نواحی می‌تواند به بهبود علائم حرکتی مانند لرزش و کندی حرکت کمک کند.

تغییرات پلاستیسیته مغز

rTMS می‌تواند پلاستیسیته مغز را تقویت کند، به این معنا که مغز می‌تواند خود را با تحریکات جدید وفق دهد و عملکردهای جدیدی را بیاموزد. این ویژگی می‌تواند به بهبود و بازتوانی بیماران parkinson کمک کند.

مدت و شدت درمان

تأثیرات rTMS به مدت و شدت جلسات درمانی بستگی دارد. جلسات متعدد و منظم rTMS می‌تواند تغییرات مثبت و پایداری در فعالیت نورونی ایجاد کند که به بهبود علائم parkinson منجر می‌شود.
این مکانیسم‌ها به طور کلی نشان می‌دهند که چگونه rTMS می‌تواند به عنوان یک روش مؤثر در درمان parkinson و بهبود کیفیت زندگی بیماران مورد استفاده قرار گیرد.

بعضی از بیماران ممکن است پس از جلسات rTMS عوارض جانبی کوتاه مدت مانند سردرد، خستگی، و تحریک پوست در محل استفاده از دستگاه را تجربه کنند. این عوارض معمولاً خود به خود برطرف می‌شوند. حین یا بعد از جلسات rTMS، برخی از بیماران ممکن است احساس ناراحتی یا فشار در ناحیه سر داشته باشند. این احساس معمولاً گذرا بوده و با تنظیم دستگاه قابل کنترل است. برخی بیماران ممکن است تغییرات موقتی در خلق و خو، مانند احساس اضطراب یا تحریک‌پذیری را تجربه کنند. این تغییرات معمولاً کوتاه مدت هستند و پس از چند جلسه از بین می‌روند. دقت کنید اگر سابقه تشنج دارید ، یا در دوران بارداری به سر میبرید ، حتما این مساله را به پزشک اطلاع دهید .زیرا احتمال بروز تشنج حین جلسه درمانی وجود دارد .

برای کاهش خطرات و عوارض جانبی، انتخاب یک مرکز درمانی معتبر و پزشک متخصص از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین پیگیری دقیق دستورات پزشک و گزارش هرگونه عرضه جانبی به موقع ضروری است.

با توجه به عوارض جانبی و خطرات احتمالی rTMS، این روش باید با دقت و تحت نظر پزشک متخصص انجام شود. بیماران باید از مزایا و معایب این درمان آگاه باشند و تصمیم خود را با اطلاعات کامل اتخاذ کنند.
به علاوه این روش یک روش نویدبخش در درمان parkinson است که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند. البته هنوز نیاز به تحقیقات بیشتری برای تعیین دقیق تأثیرات و مکانیزم‌های آن داریم، اما نتایج اولیه امیدوارکننده است.




منابع
ncbi
thelancet