

چگونه با نقشه مغزی می توان اسکیزوفرنی را تشخیص داد؟
الگوهای نقشه مغزی در مبتلایان به اسکیزوفرنی

افزایش امواج دلتا (0.5–4 Hz) و تتا (4–8 Hz) در نواحی پیشپیشانی، که نشاندهنده کاهش فعالیت قشری و اختلال در عملکردهای اجرایی است.
کاهش امواج آلفا (8–12 Hz) در نواحی پسسری و گیجگاهی، که میتواند با کاهش تمرکز، هوشیاری و پردازش اطلاعات مرتبط باشد.
کاهش امواج بتا (12–30 Hz) بهویژه در نواحی مرکزی، که با اختلال در عملکردهای شناختی و توجه همراه است.
کاهش coherence مغزی بین نواحی مختلف، بهویژه بین لوب پیشانی و گیجگاهی، که نشاندهنده ضعف ارتباط شبکهای در مغز بیماران است.
افزایش asymmetry یا عدم تقارن فعالیت مغزی بین دو نیمکره، که ممکن است با اختلالات زبانی و هیجانی در اسکیزوفرنی مرتبط باشد.
الگوهای ناهنجار ارتباطی که از طریق qEEG قابل شناساییاند، بهعنوان نشانگرهای زیستی (biomarkers) برای تشخیص و پایش درمان اهمیت دارند.
کاهش امواج آلفا (8–12 Hz) در نواحی پسسری و گیجگاهی، که میتواند با کاهش تمرکز، هوشیاری و پردازش اطلاعات مرتبط باشد.
کاهش امواج بتا (12–30 Hz) بهویژه در نواحی مرکزی، که با اختلال در عملکردهای شناختی و توجه همراه است.
کاهش coherence مغزی بین نواحی مختلف، بهویژه بین لوب پیشانی و گیجگاهی، که نشاندهنده ضعف ارتباط شبکهای در مغز بیماران است.
افزایش asymmetry یا عدم تقارن فعالیت مغزی بین دو نیمکره، که ممکن است با اختلالات زبانی و هیجانی در اسکیزوفرنی مرتبط باشد.
الگوهای ناهنجار ارتباطی که از طریق qEEG قابل شناساییاند، بهعنوان نشانگرهای زیستی (biomarkers) برای تشخیص و پایش درمان اهمیت دارند.
عوامل مؤثر بر نتایج qEEG در اسکیزوفرنی
نتایج qEEG در افراد مبتلا به اسکیزوفرنی میتواند تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار گیرد. از جمله این عوامل میتوان به مصرف داروهای روانپزشکی (مانند آنتیسایکوتیکها)، وضعیت روانی و هیجانی بیمار در زمان ثبت سیگنال، کیفیت خواب و سطح هوشیاری، شرایط محیطی حین انجام تست، و وجود اختلالات همزمان مانند افسردگی یا مصرف مواد اشاره کرد. همچنین تجربه و مهارت تحلیلگر در تفسیر دادهها و نوع نرمافزار یا پایگاه داده مرجع نیز نقش مهمی در دقت و قابلیت اطمینان نتایج دارند. در نظر گرفتن این متغیرها برای تفسیر صحیح نقشه مغزی و اجتناب از تشخیصهای اشتباه ضروری است.


مزایای qEEG در تشخیص اسکیزوفرنی
qEEG بهعنوان یک ابزار غیرتهاجمی و دقیق، مزایای متعددی در تشخیص این بیماری دارد. این روش امکان شناسایی الگوهای غیرطبیعی فعالیت مغزی را فراهم میکند که در معاینات بالینی ممکن است قابل مشاهده نباشند. همچنین با مقایسه دادههای فرد با پایگاههای آماری نرمال، میتوان تفاوتهای معنادار عملکرد مغز را تشخیص داد. qEEG به تشخیص افتراقی بین اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانی کمک کرده و میتواند پاسخ به درمان و تغییرات فعالیت مغزی در طول زمان را نیز پایش کند. علاوهبراین، این روش پایهای برای درمانهای شخصیسازیشده مانند نوروفیدبک فراهم میسازد.
اقدامات بعد از نقشه مغزی
تحلیل تخصصی نتایج qEEG توسط نورولوژیست یا روانپزشک و مقایسه با پایگاه دادههای نرمال
تعیین مسیر درمانی مناسب بر اساس یافتهها (دارودرمانی، رواندرمانی، نوروفیدبک و...)
تشخیص افتراقی بین اسکیزوفرنی و سایر اختلالات مشابه مثل اختلال دوقطبی یا ADHD
پایش روند درمان و ارزیابی اثربخشی مداخلات با استفاده از مقایسه نقشههای قبل و بعد درمان
تصمیمگیری برای تنظیم داروها یا تغییر برنامه درمانی در صورت عدم پیشرفت
برنامهریزی برای تکرار qEEG در بازههای زمانی مشخص جهت بررسی پیشرفت وضعیت بیمار
تعیین مسیر درمانی مناسب بر اساس یافتهها (دارودرمانی، رواندرمانی، نوروفیدبک و...)
تشخیص افتراقی بین اسکیزوفرنی و سایر اختلالات مشابه مثل اختلال دوقطبی یا ADHD
پایش روند درمان و ارزیابی اثربخشی مداخلات با استفاده از مقایسه نقشههای قبل و بعد درمان
تصمیمگیری برای تنظیم داروها یا تغییر برنامه درمانی در صورت عدم پیشرفت
برنامهریزی برای تکرار qEEG در بازههای زمانی مشخص جهت بررسی پیشرفت وضعیت بیمار


چگونه نقشه مغزی میتواند به درمان اسکیزوفرنی کمک کند؟
نقشه مغزی با شناسایی دقیق الگوهای غیرطبیعی فعالیت مغز، نقش مهمی در هدایت مسیر درمانی اسکیزوفرنی ایفا میکند. برخلاف روشهای سنتی که بیشتر به علائم رفتاری و گزارشهای بالینی تکیه دارند، این تکنولوژی به پزشک این امکان را میدهد که دیدی عینی و مبتنی بر داده از عملکرد نورونی مغز بیمار بهدست آورد. بنابراین، این روش نهتنها در تشخیص دقیقتر اسکیزوفرنی مؤثر است، بلکه بهعنوان نقشه راه درمان نیز عمل میکند و به پزشک کمک میکند تا درمان را بهصورت شخصیسازیشده و مؤثرتر طراحی کند.
توصیه پایانی
در کلینیک روانشناسی و روانپزشکی موج آرامش، باور ما بر این است که تشخیص دقیق، کلید درمان مؤثر است. نقشه مغزی (qEEG) بهعنوان یکی از پیشرفتهترین ابزارهای ارزیابی عملکرد مغز، این امکان را فراهم میکند که اسکیزوفرنی و سایر اختلالات روانپزشکی را با نگاهی علمیتر، هدفمندتر و فردمحورتر بررسی کنیم. تیم متخصصان ما با بهرهگیری از فناوریهای نوین، تحلیلهای دقیق و درمانهای ترکیبی، در کنار شما هستند تا مسیر تشخیص و درمان با اطمینان، آرامش و تخصص همراه باشد. چنانچه نیاز به دریافت مشاوره یا رزرو نوبت را دارید میتوانید از طریق دکمه دریافت نوبت یا شماره تماس 02186081006 اقدام نمایید.
خیر این یک ابزار کمکی برای تشخیص است و باید در کنار ارزیابیهای بالینی، مصاحبه روانپزشکی و سابقه بیمار استفاده شود.
معمولاً بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه طول میکشد و بسته به نوع ارزیابی و همکاری بیمار ممکن است متغیر باشد.
خیر. دادههای ثبتشده نیاز به تحلیل تخصصی دارند و معمولاً تا چند روز بعد توسط متخصص تفسیر و گزارش نهایی ارائه میشود.