بازی درمانی برای کودکان اوتیسمی

۵ بازی موثر در بازی درمانی برای کودکان اوتیسمی
تیم محتوای ایران نوبت
1403/04/25

بازی درمانی چیست؟

از بازی به عنوان ابزاری برای درک و درمان مشکلات روانی کودکان استفاده می شود. در این روش کودک در محیطی امن و حمایتی به بازی می پردازد و از طریق بازی، احساسات، افکار و مشکلات خود را بیان و کشف می کند.

انواع بازی درمانی

غیرمستقیم

در این روش، درمانگر نقش کمتر فعالی دارد و به کودک اجازه می‌دهد تا آزادانه بازی کند و هدف اصلی ایجاد ارتباط درمانی و کمک به کودک برای خودشناسی و خودبیان است.

دستوری

در این نوع درمانگر فعالانه در جریان بازی دخالت می‌کند و اهداف درمانی را تعیین می‌کند و به کودک دستورات و پیشنهادات ارائه می‌دهد.هدف اصلی، آموزش مهارت‌ها و کمک به کودک برای حل مسائل خاص است.

گروهی

بازی درمانی در قالب گروه‌های کوچک انجام می‌شود و هدف اصلی، کمک به بهبود مهارت‌های اجتماعی و تعاملی کودکان است.

مزایا

مزایا

تقویت مهارت‌های اجتماعی

بازی درمانی به کودکان اوتیسم کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی، همکاری و تعامل اجتماعی را بهبود ببخشند.

بهبود تنظیم هیجانات

باعث می شود تا هیجانات خود را بهتر شناسایی، ابراز و مدیریت کنند.
افزایش تمرکز و توجه: بازی‌های هدفمند و ساختارمند در بازی درمانی به بهبود توانایی تمرکز و توجه کودکان اوتیسم کمک می‌کند.

تقویت خلاقیت و تخیل

بازی‌های نقش‌آفرینی و داستان‌سرایی کمک می‌کند تا خلاقیت و تخیل خود را بهبود ببخشند.

افزایش استقلال و خودکفایی

آنها می توانند مهارت‌های زندگی روزمره و استقلال را افزایش دهند.

کاهش رفتارهای چالش‌برانگیز

باعث کاهش رفتارهای چالش‌برانگیز و مشکلات رفتاری می شود.

ویژگی کودکان اوتیسمی

ویژگی کودکان اوتیسمی

مشکلات ارتباطی

تاخیر در توسعه زبان
دشواری در شروع و ادامه مکالمات
استفاده از زبان غیرمعمول، مانند تکرار کلمات یا عبارات (اکولالیا)

مشکلات اجتماعی

عدم توانایی در برقراری تماس چشمی
دشواری در درک احساسات و عواطف دیگران
ناتوانی در برقراری و حفظ روابط دوستانه

رفتارهای تکراری

انجام حرکات تکراری مانند دست زدن، چرخاندن اشیا یا تکان دادن بدن
مقاومت در برابر تغییرات در روتین‌ها و عادات روزمره
علاقه شدید به موضوعات خاص و محدود

حساسیت‌های حسی

حساسیت بیش از حد یا کمتر از حد به صدا، نور، لمس، بو یا مزه
اجتناب از بعضی تجربه‌های حسی یا جذب شدن به آن‌ها

الگوهای بازی غیرمعمول

تمایل به بازی با قسمت‌های خاص از اسباب‌بازی‌ها (مانند چرخ‌های ماشین) به جای استفاده از آن‌ها به صورت کامل و تکرار یک بازی خاص بدون تغییر

نقش والدین در درمان با بازی کردن

نقش والدین در درمان با بازی کردن

حمایت و تشویق

والدین باید از فعالیت‌های بازی درمانی کودکان خود حمایت کنند و آن‌ها را تشویق به مشارکت فعال کنند. این حمایت می‌تواند شامل حضور فیزیکی در جلسات بازی درمانی یا تشویق کودک به ادامه فعالیت‌ها در خانه باشد.

ایجاد محیطی امن و حمایتگر

ایجاد محیطی که کودک در آن احساس امنیت و راحتی کند، بسیار مهم است. باید فضایی را فراهم کنند که کودک بتواند آزادانه بازی کند و احساسات خود را بیان کند.

مشارکت در جلسات بازی درمانی

در برخی موارد، می‌توانند به طور مستقیم در جلسات بازی درمانی شرکت کنند. این مشارکت می‌تواند به تقویت رابطه والد-کودک کمک کند و به کودک احساس حمایت و امنیت بیشتری بدهد.

ارتباط با درمانگر

باید با درمانگر کودک همکاری کنند و بازخوردها و مشاهدات خود را با او در میان بگذارند. این ارتباط می‌تواند به بهبود روند درمان کمک کند و به والدین کمک کند تا بهتر متوجه نیازها و مشکلات کودک شوند.

پیگیری فعالیت‌های بازی درمانی در خانه

می‌توانند فعالیت‌های بازی درمانی را در خانه ادامه دهند و به کودک فرصت‌های بیشتری برای بازی و بیان احساسات خود بدهند. این کار می‌تواند به تقویت اثرات مثبت بازی درمانی کمک کند.

آموزش و ارتقاء دانش خود

آنها باید درباره بازی درمانی و تکنیک‌های مختلف آن اطلاعات کسب کنند و یاد بگیرند چگونه می‌توانند به بهترین شکل ممکن به کودک خود کمک کنند. این آموزش‌ها می‌تواند از طریق کتاب‌ها، مقالات، یا مشاوره با متخصصان صورت گیرد.
والدین با ایفای نقش فعال در بازی درمانی، می‌توانند به کودک خود کمک کنند تا بهتر با مشکلات و چالش‌های خود مقابله کند و رشد و توسعه روانی سالم‌تری داشته باشد.

چگونه بازی‌ها را برای کودک اوتیسمی انتخاب کنیم؟

چگونه بازی‌ها را برای کودک اوتیسمی انتخاب کنیم؟
برای انتخاب این بازی ها باید به نکات زیر توجه داشته باشیم:
در نظر گرفتن علاقه‌مندی‌های کودک
توجه به سطح توانایی‌های کودک
مشورت با متخصصان و کاردرمانگرا
انتخاب بازی‌های چند حسی
آزمایش و ارزیابی بازی‌ها
استفاده از بازخوردهای کودک
بررسی میزان تعامل و لذت کودک از بازی
استفاده از بازی‌های ساده و قابل فهم
انتخاب بازی‌هایی که توانایی‌های کودک را تقویت می‌کنند
پرهیز از بازی‌های استرس‌زا و پیچیده
مرکز موج آرامش بهترین کلینیک توانبخشی اتیسم در ونک است که می توانید برای مشاوره از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.

پنج بازی موثر برای کودکان اوتیسمی

بازی‌ها و فعالیت‌های خاص می‌توانند به کودکان اوتیسمی کمک کنند تا مهارت‌های اجتماعی، حسی و ارتباطی خود را تقویت کنند. در اینجا پنج بازی موثر برای کودکان اوتیسمی آورده شده است:

بازی‌های حرکتی (Movement Games)

بازی "ایستادن و حرکت کردن": در این بازی، کودک باید به فرمان "ایست" یا "حرکت" پاسخ دهد. این بازی به تقویت مهارت‌های توجه و گوش دادن کمک می‌کند.
بازی‌های ورزشی ساده مانند توپ بازی: پرتاب و دریافت توپ می‌تواند به تقویت مهارت‌های حرکتی و هماهنگی دست و چشم کمک کند.

بازی‌های حسی (Sensory Games)

بازی با مواد مختلف مانند شن و ماسه، آب یا خمیر بازی: این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا با احساسات مختلف آشنا شوند و اضطراب‌های حسی خود را کاهش دهند.
بازی‌های لمسی: استفاده از مواد مختلف با بافت‌های متفاوت (مانند پارچه‌های مختلف، کاغذهای مختلف) می‌تواند به تقویت حس لامسه کودک کمک کند.

بازی‌های ارتباطی (Communication Games)

بازی "پرسش و پاسخ": این بازی می‌تواند به تقویت مهارت‌های زبانی و ارتباطی کودک کمک کند. می‌توانید از کارت‌های تصویری برای طرح سوالات استفاده کنید.
بازی‌های نوبتی: بازی‌هایی که نیاز به نوبت‌گیری دارند، مانند "ماهیگیری" یا "دوچیزه"، به کودکان کمک می‌کنند تا مفهوم نوبت‌گیری و احترام به دیگران را یاد بگیرند.

بازی‌های نقش‌آفرینی (Role-Playing Games)

بازی "فروشگاه": این بازی به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی و گفتاری خود را تقویت کنند. کودکان می‌توانند نقش فروشنده و مشتری را بازی کنند و با استفاده از کلمات و جملات مناسب ارتباط برقرار کنند.
بازی "خانه بازی": کودکان می‌توانند نقش‌های مختلفی را در خانه بازی کنند، مانند پدر، مادر، بچه، و غیره. این بازی به تقویت مهارت‌های اجتماعی و تعاملات بین‌فردی کمک می‌کند.

بازی‌های فکری (Cognitive Games)

بازی‌های پازل: بازی‌های پازل به تقویت مهارت‌های حل مسئله و توجه به جزئیات کمک می‌کنند. شروع با پازل‌های ساده و به تدریج افزایش سطح دشواری می‌تواند مفید باشد.
بازی‌های تطبیق شکل و رنگ: این بازی‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های شناختی خود را تقویت کنند و با شکل‌ها و رنگ‌های مختلف آشنا شوند.
این بازی‌ها می‌توانند به تقویت مهارت‌های مختلف کودکان اوتیسمی کمک کنند و تعاملات اجتماعی و ارتباطی آنها را بهبود بخشند.

نقش متخصصین

مشاوره و راهنمایی والدین: متخصصین با والدین همکاری می‌کنند تا نیازها و توانایی‌های کودک را ارزیابی کرده و برنامه‌های بازی درمانی مناسب را تدوین کنند.
نقش کاردرمانگران: این متخصصین مشکلات حسی و حرکتی کودک را تشخیص داده و بازی‌ها و تمرینات حرکتی مناسب را ارائه می‌دهند.
نقش گفتاردرمانگران: گفتاردرمانگران بر تقویت مهارت‌های ارتباطی و زبانی کودک تمرکز کرده و بازی‌هایی برای بهبود تلفظ و گفتار طراحی می‌کنند.
نقش روانشناسان: روانشناسان وضعیت روانی و عاطفی کودک را ارزیابی کرده و از بازی‌ها برای کاهش اضطراب و استرس استفاده می‌کنند. همچنین به خانواده‌ها مشاوره می‌دهند.
نقش معلمان و مربیان: این متخصصین بازی درمانی را در برنامه‌های آموزشی ادغام کرده و به استفاده از بازی‌ها در محیط مدرسه تشویق می‌کنند. همچنین پیشرفت کودک را پیگیری و ارزیابی می‌کنند.
نقش متخصصین

نقش مرکز مشاوره

تخصص و تجربه

انتخاب مرکزی که متخصصان با تجربه و تخصص در زمینه اوتیسم و بازی درمانی دارد.

ارزیابی و تشخیص

مرکز مشاوره با استفاده از ارزیابی‌های تخصصی، نیازها و توانایی‌های کودک اوتیسمی را شناسایی کرده و برنامه‌های درمانی مناسب را تعیین می‌کند.

تدوین برنامه‌های بازی درمانی

متخصصین در مرکز مشاوره برنامه‌های بازی درمانی شخصی‌سازی شده‌ای را بر اساس نیازها و علایق کودک تدوین می‌کنند تا مهارت‌های اجتماعی، حرکتی، و ارتباطی او تقویت شود.

پیگیری و ارزیابی پیشرفت

متخصصین مرکز مشاوره به صورت منظم پیشرفت کودک را ارزیابی می‌کنند و در صورت نیاز برنامه‌های درمانی را به‌روزرسانی می‌کنند تا به بهترین نتایج دست یابند.

همکاری بین رشته‌ای

مراکز مشاوره معمولاً با تیمی از کاردرمانگران، گفتاردرمانگران، روانشناسان، و سایر متخصصین همکاری می‌کنند تا یک برنامه جامع و هماهنگ برای بازی درمانی و سایر نیازهای کودک فراهم کنند. انتخاب مرکز مشاوره خوب برای بازی درمانی کودکان اوتیسمی

امکانات و تجهیزات

داشتن امکانات و تجهیزات مناسب برای بازی درمانی، از جمله اسباب‌بازی‌ها و وسایل آموزشی خاص.

نظرات و بازخوردها

بررسی نظرات والدین دیگر و بازخوردهایی که در مورد مرکز مشاوره و تخصص آن داده شده است.

همکاری با والدین

مرکزی که به والدین آموزش و مشاوره داده و آن‌ها را در فرآیند درمانی کودک مشارکت دهد.

پیشرفت و ارزیابی مستمر

اطمینان از این که مرکز مشاوره به طور منظم پیشرفت کودک را ارزیابی کرده و برنامه‌های درمانی را در صورت نیاز به‌روزرسانی می‌کند.

محیط دوستانه و حمایتی

انتخاب مرکزی با محیطی دوستانه و حمایتی که کودک در آن احساس راحتی و امنیت کند.

دسترسی و موقعیت

انتخاب مرکزی که از نظر موقعیت جغرافیایی برای شما مناسب باشد و دسترسی آسانی داشته باشد.




منابع
ncbi
googleadservices

بازی‌های خاص برای کودکان اوتیسمی کمک می‌کنند تا این کودکان مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و حرکتی خود را تقویت کنند. این بازی‌ها می‌توانند به کاهش استرس و اضطراب کمک کرده و توانایی‌های شناختی و احساسی آنها را بهبود بخشند.

برای انتخاب یک بازی مناسب، بهتر است به علایق و نیازهای خاص کودک خود توجه کنید. بازی باید بتواند توجه کودک را جلب کرده و او را ترغیب به تعامل و مشارکت کند. همچنین، بازی نباید بیش از حد پیچیده یا بیش از حد ساده باشد.

بازی‌های ویدئویی می‌توانند مفید باشند، اما باید با دقت انتخاب شوند. بازی‌هایی که تمرکز بر آموزش، حل مسئله و تعامل اجتماعی دارند، می‌توانند مفید باشند. همچنین، باید مطمئن شوید که زمان بازی محدود باشد تا کودک دچار اعتیاد به بازی‌های ویدئویی نشود.

لیست نظرات

رها مرادی

واقعا بازی درمانی خیلی برای بچه های اوتیسمی مفیده مرسی از مقاله مفیدتون

منصوره منیری

من دخترم رو که مشکل اوتیسم داره کلینیک شما میارم خیلی تاثیر خوبی داشته برامون


کلینیک روانشناسی و روانپزشکی موج آرامش