چگونه بی میلی افراد مبتلا به اوتیسم را در ایجاد تماس چشمی با دیگران درک کنیم؟

یکی از ویژگی‌های رایج در افراد مبتلا به اوتیسم، عدم تمایل به برقراری تماس چشمی با دیگران است. این ویژگی به‌ویژه در شناسایی اولیه این اختلال اهمیت دارد، زیرا تماس چشمی یکی از ابزارهای کلیدی در ارتباطات انسانی محسوب می‌شود که کمبود آن می‌تواند نشانه‌ای از تفاوت‌های اساسی در نحوه پردازش اجتماعی باشد. این ویژگی معمولاً به عنوان یکی از شاخص‌های اولیه برای شناسایی اختلال طیف اوتیسم مورد توجه قرار می‌گیرد. اما دلیل این رفتار چیست؟ آیا این بی‌میلی نشانه‌ای از کمبود علاقه به ارتباط است یا دلایل عمیق‌تری در پس آن وجود دارد؟ بررسی دقیق این مسئله می‌تواند به درک بهتر از رفتار افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند.

تماس چشمی یکی از اساسی‌ترین ابزارهای ارتباطات اجتماعی است. این عمل نه تنها در درک احساسات و نیات دیگران نقش دارد، بلکه در ایجاد اعتماد، همکاری در محیط‌های حرفه‌ای، و تقویت روابط شخصی نیز اهمیت زیادی دارد. توانایی استفاده از تماس چشمی به افراد کمک می‌کند تا ارتباطات موثرتری داشته باشند و بهتر بتوانند به سیگنال‌های اجتماعی پاسخ دهند. افراد از طریق تماس چشمی می‌توانند نشانه‌هایی از احساسات، نیت‌ها و توجه دیگران دریافت کنند. این ابزار ارتباطی، پلی میان ذهن‌ها و قلب‌ها ایجاد می‌کند.
در فرهنگ‌های مختلف، تماس چشمی به عنوان نمادی از احترام، توجه و صداقت شناخته می‌شود. اما برای افراد مبتلا به اوتیسم، تماس چشمی می‌تواند یک چالش بزرگ باشد. این چالش نه تنها بر توانایی‌های ارتباطی آن‌ها تاثیر می‌گذارد بلکه ممکن است موجب سوءتفاهم‌های اجتماعی نیز شود.

مطالعات نشان داده‌اند که بی‌میلی افراد مبتلا به اوتیسم در برقراری تماس چشمی به دلایل متعددی مرتبط است:

پردازش بیش از حد اطلاعات

افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است هنگام نگاه کردن به چشم دیگران احساس کنند که حجم زیادی از اطلاعات بصری دریافت می‌کنند که پردازش آن برایشان دشوار است. این حالت ممکن است باعث شود که از تماس چشمی اجتناب کنند.

حساسیت به تحریکات حسی

برخی از افراد اوتیستیک حساسیت بیشتری به محرک‌های حسی دارند. نگاه کردن به چشم دیگران ممکن است نوعی تحریک حسی باشد که برایشان ناخوشایند است. این حساسیت می‌تواند باعث ایجاد تنش و ناراحتی شود

اضطراب اجتماعی

تماس چشمی ممکن است در برخی از افراد مبتلا به اوتیسم ایجاد استرس کند، زیرا نمی‌دانند چگونه به سیگنال‌های اجتماعی پاسخ دهند. این اضطراب می‌تواند به تدریج آن‌ها را از موقعیت‌های اجتماعی دور کند.

اهمیت تماس چشمی و تفسیر آن در فرهنگ‌های مختلف متفاوت است. برای مثال، در فرهنگ‌های غربی، تماس چشمی مستقیم معمولاً نشانه‌ای از صداقت و توجه است، در حالی که در برخی فرهنگ‌های آسیایی، این عمل ممکن است به عنوان یک رفتار بی‌ادبانه تلقی شود. همچنین در برخی جوامع، نگاه طولانی به چشم دیگران می‌تواند نشانه تهدید یا رقابت باشد.
این تفاوت‌های فرهنگی می‌توانند در درک رفتار افراد مبتلا به اوتیسم نقش داشته باشند. افراد ممکن است با انتظارات فرهنگی مختلفی مواجه شوند که باعث می‌شود رفتارهای آن‌ها نادرست تعبیر شود. آگاهی از این تفاوت‌ها می‌تواند به بهبود درک متقابل کمک کند.

روان‌درمانگران می‌توانند نقش موثری در بهبود توانایی‌های ارتباطی افراد مبتلا به اوتیسم ایفا کنند. از طریق تکنیک‌های خاص مانند رفتار درمانی شناختی (CBT) و آموزش مهارت‌های اجتماعی، روان‌درمانگران می‌توانند به این افراد کمک کنند تا بر چالش‌های تماس چشمی غلبه کنند. جلسات درمانی همچنین فضایی امن برای افراد اوتیستیک فراهم می‌کند تا به تدریج با موقعیت‌های اجتماعی آشنا شوند و استراتژی‌های مناسب برای مدیریت اضطراب اجتماعی خود بیاموزند.
علاوه بر این، روان‌درمانگران می‌توانند به خانواده‌ها آموزش دهند که چگونه با چالش‌های ارتباطی اعضای مبتلا به اوتیسم کنار بیایند و از روش‌های حمایتی مناسب استفاده کنند. این حمایت‌ها می‌توانند به تقویت اعتماد به نفس افراد اوتیستیک کمک کنند.

برای حمایت از افراد مبتلا به اوتیسم و کمک به آن‌ها در مواجهه با چالش‌های تماس چشمی، می‌توان از روش‌های زیر استفاده کرد:
ایجاد محیط حمایتی ارائه محیط‌هایی که فشار کمتری برای تماس چشمی داشته باشد. مثلاً می‌توان از فعالیت‌هایی استفاده کرد که بر ارتباط غیرکلامی تمرکز دارند.
آموزش تدریجی کمک به افراد مبتلا به اوتیسم در یادگیری تماس چشمی از طریق تمرین‌های ساده و بدون فشار. این تمرین‌ها می‌توانند شامل بازی‌های تعاملی و فعالیت‌های گروهی باشند.
درک و پذیرش احترام به نیازهای فرد و عدم اصرار به برقراری تماس چشمی. پذیرش این تفاوت‌ها می‌تواند به ایجاد فضای امن برای ارتباط کمک کند.
استفاده از فناوریاستفاده از ابزارهای آموزشی دیجیتال می‌تواند به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند تا مهارت‌های ارتباطی خود را بهبود بخشند.

بی‌میلی افراد مبتلا به اوتیسم در برقراری تماس چشمی، پدیده‌ای پیچیده است که از عوامل زیستی، روان‌شناختی و فرهنگی تأثیر می‌گیرد. این رفتار ناشی از ترکیبی از پردازش بیش از حد اطلاعات، حساسیت به تحریکات حسی، و اضطراب اجتماعی است. همچنین تفاوت‌های فرهنگی نیز می‌تواند نقش مهمی در درک این چالش ایفا کند. درک بهتر این رفتار می‌تواند به ایجاد ارتباطات موثرتر و حمایت بهتر از این افراد کمک کند.
با پذیرش تفاوت‌ها و ارائه راهکارهای مناسب، می‌توان شرایطی فراهم کرد که افراد مبتلا به اوتیسم احساس راحتی بیشتری در برقراری ارتباط با دیگران داشته باشند. نقش روان‌درمانگران و خانواده‌ها در این مسیر بسیار حائز اهمیت است و با همکاری آن‌ها می‌توان محیط‌هایی ایجاد کرد که افراد اوتیستیک بتوانند در آن شکوفا شوند.
کلینیک روانشناسی و روانپزشکی موج آرامش، بهترین کلینیک روانشناسی در ونک، با تیمی مجرب از روانشناسان و روانپزشکان آماده ارائه خدمات حرفه‌ای برای بهبود سلامت روان شماست. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت اقدام کنید.


منابع
healthline.com
psychiatrist.com