چگونه علائم اوتیسم را در کودکان زودتر شناسایی کنیم؟ نکاتی برای والدین

مشکلات در برقراری ارتباط چشمی: کودک ممکن است کمتر از حد معمول به افراد نگاه کند یا به چشمان آنها توجه کند.
عدم واکنش به نام: کودکی که به نام خود پاسخ نمی‌دهد یا کم‌توجهی به صداهای آشنا دارد.
تاخیر در تکلم: دیر به حرف افتادن یا استفاده کم از کلمات و جملات.
بازی‌های تکراری: انجام حرکات یا بازی‌های تکراری، مانند چرخاندن اشیا یا تکان دادن دست‌ها.
عدم علاقه به تعامل اجتماعی: کودک ممکن است کمتر به بازی با دیگران علاقه‌مند باشد یا در ارتباط با همسالانش مشکل داشته باشد.
حساسیت زیاد یا کم به تحریکات حسی: واکنش‌های غیرعادی به صدا، نور یا تماس فیزیکی.
رفتارهای وسواسی: اصرار بر نظم خاص یا پیروی دقیق از الگوهای خاص در فعالیت‌ها.
تشخیص زودهنگام و پیگیری این علائم می‌تواند به درمان و حمایت بهتر کمک کند.
کلینیک روانشناسی و روانپزشکی موج آرامش، مرکز توانبخشی اتیسم در ونک با بهترین متخصصان، در زمینه‌های روانشناسی، گفتاردرمانی و کاردرمانی، خدمات جامع و تخصصی را برای بهبود مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی و رفتاری کودکان اوتیستیک ارائه می‌دهد.

تست‌های تشخیصی این اختلال به شناسایی این اختلال کمک می‌کنند تا والدین و متخصصان بتوانند بهترین رویکردهای درمانی و حمایتی را به‌موقع اجرا کنند. این تست‌ها شامل روش‌های مختلفی است که به بررسی رفتارها، مهارت‌های اجتماعی و توانایی‌های ارتباطی کودک می‌پردازد. برخی از این تست‌ها عبارتند از:

ارزیابی‌های رفتاری

متخصصان از مشاهدات رفتاری کودک در محیط‌های مختلف (خانه، مدرسه، کلینیک) استفاده می‌کنند. این ارزیابی‌ها شامل تحلیل تعاملات اجتماعی، توانایی‌های کلامی و غیرکلامی و پاسخ‌های حسی کودک است.

پرسشنامه‌ها و چک‌لیست‌ها

والدین و معلمان می‌توانند با پر کردن پرسشنامه‌های استاندارد، اطلاعات مهمی در مورد رفتارها و الگوهای کودکان ارائه دهند. این ابزارها شامل چک‌لیست‌های مانند M-CHAT-R/F (پرسشنامه غربالگری اوتیسم) می‌شود که به شناسایی زودهنگام کمک می‌کند.

آزمون‌های روانشناختی

آزمون‌های روانشناختی به ارزیابی مهارت‌های شناختی و ذهنی کودک کمک می‌کنند. این تست‌ها توانایی‌های حل مسئله، تمرکز و عملکردهای شناختی را بررسی می‌کنند.

مشاهده تعاملات اجتماعی

متخصصان از طریق بازی و تعامل مستقیم با کودک، توانایی‌های او در برقراری ارتباط اجتماعی و تعاملات فردی را مشاهده می‌کنند. این مشاهدات به شناسایی الگوهای خاص رفتارهای اجتماعی که به اوتیسم اشاره دارند، کمک می‌کند.

بررسی‌های بالینی توسط متخصصان

در این مرحله، روانشناسان، روانپزشکان، یا متخصصان رشد کودک بررسی‌های دقیق‌تری انجام می‌دهند و بر اساس نتایج به دست آمده، تشخیص اوتیسم را ارائه می‌دهند.
این تست‌ها به والدین و پزشکان کمک می‌کند تا به‌طور دقیق‌تری تشخیص دهند که کودک در چه مرحله‌ای از رشد اوتیسم قرار دارد و با برنامه‌ریزی درمانی مناسب، به او کمک کنند.

نقش والدین در فرآیند تشخیص اوتیسم بسیار حیاتی است، زیرا آنها اولین افرادی هستند که تغییرات و نشانه‌های اولیه را در کودک مشاهده می‌کنند. والدین می‌توانند از طرق مختلف در این فرآیند تأثیرگذار باشند:

مشاهده و ثبت رفتارها

والدین با دقت به رفتارهای کودک خود نگاه کرده و هر گونه علائم غیرعادی، مانند مشکلات در برقراری ارتباط، حساسیت‌های حسی، یا تاخیر در تکلم را به‌دقت ثبت می‌کنند. این اطلاعات به پزشکان کمک می‌کند تا الگوهای رفتاری خاص اوتیسم را شناسایی کنند.

پاسخ به پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌ها

والدین اغلب در فرآیند ارزیابی از طریق پرسشنامه‌ها و مصاحبه‌های دقیق با پزشکان و متخصصان شرکت می‌کنند. پاسخ‌های والدین به پرسش‌هایی درباره تعاملات اجتماعی، رشد زبانی، و رفتارهای تکراری کودک می‌تواند به تشخیص زودهنگام کمک کند.

پیگیری درمان‌ها

پس از تشخیص، نقش والدین در پیگیری و اجرای برنامه‌های درمانی بسیار مهم است. آنها باید با متخصصان درمانی مانند گفتاردرمانگران، کاردرمانگران، و روانشناسان همکاری کنند تا روش‌های درمانی به بهترین شکل در زندگی کودک اجرا شود.

حمایت عاطفی و روانی

والدین می‌توانند از نظر عاطفی نقش مهمی در حمایت از کودک ایفا کنند. فراهم کردن محیطی آرام و حمایتی، تشویق کودک به پیشرفت و مدیریت چالش‌های روزمره به کاهش استرس و افزایش توانایی کودک در مواجهه با اوتیسم کمک می‌کند.

آموزش و یادگیری

والدین باید در مورد اوتیسم آموزش ببینند و اطلاعات به‌روز دریافت کنند تا بتوانند بهترین تصمیم‌ها را برای درمان و مراقبت از کودک خود بگیرند. همچنین می‌توانند از طریق گروه‌های پشتیبانی و ارتباط با سایر والدین تجربه‌های خود را به اشتراک بگذارند.

ایجاد ارتباط با مدرسه و محیط‌های اجتماعی

والدین در ایجاد هماهنگی بین نیازهای کودک با محیط مدرسه و سایر فعالیت‌های اجتماعی نقش دارند. آنها می‌توانند با معلمان و مربیان همکاری کنند تا برنامه‌های آموزشی متناسب با نیازهای کودک تنظیم شود.
نقش فعال و آگاهانه والدین در فرآیند تشخیص و مدیریت اوتیسم به بهبود کیفیت زندگی کودک و دستیابی به نتایج بهتر در طولانی‌مدت کمک می‌کند.

تست‌های تشخیصی اوتیسم بر اساس سن کودکان می‌تواند متفاوت باشد، زیرا علائم اوتیسم در مراحل مختلف رشد ظاهر می‌شوند و نیاز به ارزیابی‌های متفاوتی دارند. در ادامه به تفاوت‌های تست‌های اوتیسم در سنین مختلف اشاره می‌کنیم:

نوزادی و خردسالی (تا 2 سالگی)

غربالگری زودهنگام: در این سن، تست‌های اولیه اوتیسم عمدتاً بر مشاهده رفتارهای اولیه کودک متمرکز هستند. از والدین درباره رفتارهای اجتماعی، پاسخ به صداها، ارتباط چشمی، و واکنش کودک به محیط پیرامون سوال می‌شود. ابزارهایی مانند پرسشنامه M-CHAT (Modified Checklist for Autism in Toddlers) برای کودکان زیر 2 سال استفاده می‌شود که به شناسایی زودهنگام علائم کمک می‌کند.
ارزیابی رشد زبانی و حرکتی: توانایی‌های زبانی و حرکتی نیز در این سن بررسی می‌شود، زیرا تأخیر در این حوزه‌ها ممکن است نشانگر اوتیسم باشد.

کودکی (2 تا 5 سالگی)

ارزیابی تعاملات اجتماعی: در این سن، کودکان باید در فعالیت‌های اجتماعی بیشتر شرکت کنند و توانایی‌های ارتباطی خود را نشان دهند. تست‌هایی که در این سن انجام می‌شود، معمولاً به مشاهده تعاملات اجتماعی، استفاده از زبان و رفتارهای تکراری تمرکز دارد. ADOS-2 (Autism Diagnostic Observation Schedule) یکی از تست‌های رایج در این سن است که بر اساس تعاملات مستقیم با کودک طراحی شده است.
ارزیابی رفتارهای تکراری و حسی: در این مرحله، رفتارهای تکراری و حساسیت‌های غیرعادی به محرک‌های حسی (مانند صدا، نور، یا تماس) بیشتر مشهود می‌شود و تست‌های مربوطه به ارزیابی این مسائل می‌پردازند.

سنین مدرسه (5 تا 12 سالگی)

تست‌های شناختی و عملکردی: در سنین مدرسه، علاوه بر رفتارهای اجتماعی و ارتباطی، توانایی‌های شناختی و عملکردی کودک نیز بررسی می‌شود. آزمون‌هایی مانند آزمون IQ و ارزیابی عملکردهای اجرایی می‌توانند به تشخیص دقیق‌تر کمک کنند.
تست‌های مهارت‌های اجتماعی: در این سن، تعاملات اجتماعی پیچیده‌تر می‌شود و کودکان باید بتوانند در مدرسه و محیط‌های اجتماعی به خوبی ارتباط برقرار کنند. تست‌های مربوط به ارزیابی مهارت‌های اجتماعی و ارتباطات غیرکلامی در این مرحله کاربرد دارند.

نوجوانی (12 سال به بالا)

ارزیابی عملکرد اجتماعی و عاطفی: در سنین نوجوانی، تست‌های تشخیصی بیشتر بر مشکلات ارتباطی، عاطفی و اجتماعی تمرکز می‌کنند. توانایی کودک برای درک احساسات دیگران، شرکت در گفتگوهای گروهی و مدیریت ارتباطات دوستانه بررسی می‌شود.
بررسی مسائل رفتاری و اضطراب: در نوجوانان مبتلا به اوتیسم، مشکلات رفتاری و اضطراب ممکن است برجسته‌تر شود. تست‌هایی مانند ارزیابی اضطراب و افسردگی برای تشخیص همراهی این مشکلات با اوتیسم استفاده می‌شود.

تشخیص زودهنگام: با مشاهده علائم اولیه، مانند مشکلات ارتباطی یا تأخیر در تکلم، سریعاً به متخصص مراجعه کنید.
آموزش و یادگیری: درباره اوتیسم و روش‌های درمان مطالعه کنید و در دوره‌های آموزشی شرکت کنید.
انتخاب درمان مناسب: از درمان‌های رفتاری (ABA)، گفتاردرمانی، و کاردرمانی استفاده کنید.
ایجاد محیط حمایتی: برنامه روزانه منظم برای کودک تنظیم کنید و حمایت عاطفی ارائه دهید.
پیگیری منظم: به‌طور مرتب پیشرفت‌ها را با متخصصان بررسی و برنامه درمانی را به‌روزرسانی کنید.
استفاده از حمایت‌های اجتماعی: از گروه‌های پشتیبانی والدین و منابع محلی بهره بگیرید.
همکاری با مدرسه: برنامه‌های آموزشی ویژه را با معلمان کودک هماهنگ کنید.
صبوری و مراقبت از خود: برای مدیریت استرس خود و دریافت کمک‌های لازم اقدام کنید.
این موارد به والدین کمک می‌کند تا بهترین مسیر را برای درمان کودک خود انتخاب کنند و حمایت‌های لازم را ارائه دهند.

مراقبت و حمایت از کودکان مبتلا به اوتیسم سفری طولانی و پُر از چالش‌هاست، اما با تشخیص زودهنگام، مداخلات مناسب و صبوری، می‌توانید تأثیر مثبت عمیقی بر رشد و کیفیت زندگی فرزندتان بگذارید. مهم‌ترین نکته این است که هر کودک منحصربه‌فرد است و نیازهای خاص خود را دارد؛ بنابراین همواره با آگاهی، آموزش مداوم و دریافت حمایت‌های تخصصی به بهترین شکل از کودک خود پشتیبانی کنید.
موج آرامش بهترین مرکز روانشناسی، با ارائه خدمات تخصصی به شما کمک می‌کند تا در مسیر بهبود سلامت روان و تعادل زندگی گام بردارید. برای دریافت مشاوره می توانید از طریق دکمه دریافت نوبت و یا از طریق شماره تماس 02186081006 اقدام کنید.


منابع
childmind
psychology